Ortodonti Tedavisi Nedir?

Ortodonti tedavisi halk arasında tel tedavisi olarak bilinir ve dişlerin sıralanması ve çenelerin büyüme ve gelişimini takip eden diş hekimliğinin bir dalıdır. Ortodontik tedavi, dişlere kuvvet uygulayarak yapılan bir tedavi çeşididir. Bu kuvvet için diş teli tedavisi, şeffaf plak tedavisi ve küçük yaştaki çocuklar için takıp çıkarılabilen akrilik apareyler gibi çeşitli aygıtlar kullanılmaktadır.

Ortodonti tedavilerinde küçük çocuklar, ergenlik döneminde olan gençler ve aynı zamanda yetişkinler tedavi edilirler. Her yaştaki insanın eğer diş etleri ve kemik yapısı sağlıklı ise ortodonti tedavisi görmesi mümkündür. Diş etlerinda ve kemik yapısında problemleri olan kişilerde ortodonti tedavisine başlanabilmesi için ilk önce var olan problemler tedavi edilir. Sonrasında ortodonti tedavisi prosedürlerine geçilir.

Ortodontinin Amacı Nedir?

Ortodontinin amacı, çiğneme kasları ile çene eklemlerinde bozukluklara neden olan hem fonksiyonel hem de estetik düzeyde önemli yansımaları olabilen bu anomalileri tedavi etmek ve düzeltmektir.

Modern ortodonti, dişlerin doğru hizalanmasıyla sınırlı değildir. Ortodontik tedavi aynı zamanda çiğneme verimliliği, diş sağlığı, gülümseme estetiği ve hastanın genel sağlığı arasında optimal bir dengenin sağlanmasını destekler.

Ortodontik Tedavi Süreci

Ortodonti tedavisi öncesinde hastaların tüm kayıtlarının alınması gereklidir. Bu kayıtlar; panoramik ve sefalometrik röntgen filmler, gerekirse periapikal filmler, fotoğraflar ve anamnezdir.  Sonrasında hastanın röntgenleri ve fotoğrafları eşliğinde dişleri muayene edilerek gerekli teşhis yapılır. Son olarak hastayla konuşarak tedavi planlanması oluşturup ortodontik tedaviye başlanmış olunur.

Ortodontik tedavi sırasında diş telleri, braketler, şeffaf plaklar ve gerekli birçok aparey kullanılır. Ortodontik tedaviler genelde ayda 1 kontrollerle devam eder. Ortodonti tedavileri kişiden kişiye değişmekle beraber ortalama 1-2 sene arasında sürebilen tedavilerdir.

Kullanılan apareyler eğer sabitlerse tedavi bittikten sonra çıkarılır. Hareketli apareyler ise; tedavi bittikten sonra pekiştirme tedavisine başlanılır.

Pekiştirme tedavisi de sabit ya da hareketli apareyler kullanılarak yapılabilir. Hastanın ağız hijyenine ve alışkanlıklarına göre buna karar verilir.

En son olarak tekrar röntgen filmleri ve fotoğraflar alınır. Sonrasında tedavinin öncesi sonrasının kıyaslaması yapılarak bir epikriz raporu hazırlanır. Hastalar sahip olmak istedikleri dişler ve gülüşlere kavuşup bunun keyfini çıkarmaya başlayabilirler.

Ortodontik Tedavi Yöntemleri

Yazımızın bu kısmında ortodontik tedavi yöntemleri nelerdir sorusuna cevap vereceğiz. Ortodontik tedavi yöntemlerinin belirlenmesi, dişlerin durumuna ve hastaların gelişimine göre belirlenir. Ortodonti tedavisi için problemin tipine göre ağız dışından veya içinden uygulanabilecek birçok farklı türde sabit ve hareketli apareyler ve diş telleri tercih edilir. Ortodonti tedavisinde yaygın olarak kullanılan yöntemler şunlardır:

Diş Teli

Diş teli tedavisi, ortodontistlerin diş çapraşıklığını düzeltmek amacıyla direkt olarak dişlerin üst kısmına yerleştirdikleri tel tabanlı cihazlardır. Diş teli halen ortodontik tedavi amacıyla en sık kullanılan yöntemdir.

Diş teli takmanın kesin bir yaş sınırı yoktur, ancak genel anlamda tüm kalıcı dişlerin veya büyük kısmının çıkmasını beklemek gerekir. Ayrıca kalıcı dişlenme tamamlanırken bazı diş çapraşıklıkları kendi kendine düzelebileceğinden diş teli ile müdahale her zaman gerekli olmayabilir. Bununla beraber dişlerin durumuna ve hastanın tercihine göre kullanılabilecek diş teli çeşitleri şunlardır:

  • Metal diş teli: Braket olarak da bilinen metal diş teli, ortodontik tedavi için tercih edilen en popüler yöntemdir. Özellikle ergenlik ve öncesi evrede bu tedavi yaygın olarak kullanılır. Metal bazlı diş telleri, diğer yöntemlere göre çok daha dayanıklıdır. Braketlerin arasındaki telleri sabitlemek amacıyla ortodontist, renkli veya şeffaf lastikler kullanır.
  • Şeffaf plaklar: Telsiz ortodonti veya invisalign şeffaf plaklar olarak da bilinen bu plaklar, ağız içinde neredeyse görünmezler ve tedavinin seyrini de daha estetik hale getirirler. Rahatlıkla takılıp çıkarılabildikleri için plakların bakımı ve ağız hijyeninin sağlanması nispeten daha kolaydır. Özellikle yetişkinlerin sıkça tercih ettikleri bir uygulamadır ancak kullanımında bir yaş sınırı yoktur. Ortodontik şeffaf plaklar tamamen hastalara özel bir şekilde bilgisayar yardımıyla tasarlanır. Bu tedavi sporcular, modeller, aktörler, aktrisler, nefesli çalgı müzisyenleri veya yetişkin profesyoneller için etkili bir seçenektir.
  • Lingual diş teli: Lingual ortodonti veya görünmez diş teli olarak da bilinen bu yöntemde ortodontist, metal braketleri dişin iç kısmına sabitleyerek dışarıdan görünmez hale getirir.
  • Porselen diş teli: Dışarıdan bakıldığında daha az dikkat çektiğinden dolayı özellikle de estetik kaygısı taşıyan hastaların tercih ettiği bir diş teli çeşididir. Porselen diş teli, diğer yöntemlere göre çok daha hassastır ve bakımları da daha zordur. Bundan dolayı çocuklarda kullanımı çok fazla tercih edilmez.

Metal diş teli gibi sabit apareyler için temel olarak yeterli düzeyde ağız hijyeni yeterlidir. Ancak porselen diş telleri biraz daha hassas ve kırılgandır ve ekstra dikkat gerektirir. Invisalign şeffaf plaklar ise sosyal hayata en az olumsuz etkisi olan yöntemdir.

Sıkça Sorulan Sorular

Ortodontik Tedavi Ne Kadar Sürer?

Diş teli tedavisi veya şeffaf plak tedavisi ne kadar sürer sorusunun cevabı da merak edilmektedir. Diş teli tedavi süresi, bir hastadan diğerine büyük ölçüde değişir. Her ortodontik vaka benzersizdir.

Hastanın yaşına ek olarak diğer ağızda veya vücudun genelinde hastalıkların varlığı, dokuların tedaviye olan yanıtı ve ağız hijyeni seviyesi gibi ortodontik tedavi süresini etkileyebilecek birçok başka birçok değişken olduğu da dikkate alınmalıdır.

Hangi Durumlarda Ortodonti Tedavisi Uygulanır?

Diş çapraşıklıklarında

Çenelerin birbirleriyle olan ilişkilerinin düzensizliklerinde (Çene ileriği veya geriliği)

Süt dişlerinin erken kaybına bağlı olarak oluşan gömük dişlerin tedavisinde

Parmak emme, kalem ısırma ve uzun süre emzik emme gibi nedenlerle oluşan diş ve çene bozukluklarında

Kapanış bozukluklarında

Aralık ve dönük dişlerde

Çene darlığı problemlerinde

Ortodonti Tedavisi Süresince Ağız Bakımı Nasıl Yapılmalıdır?

Ortodonti tedavisi, braketlerin dişlere uygulanmasıyla başlamaktadır. Tellerin uygulanmasından sonra ise hastaların bu braketleri ve dişlerini ideal bir şekilde temizlemeleri gerekmektedir. Bunu gerçekleştirirken de tabi ki öncelikle ortodontiye uygun bir diş fırçası kullanımı önerilir.

Ortodonti diş fırçaları; kılları uzatılmış, sayıları arttırılmış ve genellikle yumuşak kıllara sahip olacak şekilde üretilirler. Tedavi boyunca bu fırçalarla dişler 45 derece açıyla sabah, öğle ve akşam düzenli olarak fırçalanmalıdır.

Ayrıca fırçaya ek olarak diş ipi kullanımı önerilmektedir. Diş ipine ek olarak ta ara yüz fırçası ile gerek dik yönde gerekse yatay yönde braketlerin arasının temizliği gerçekleştirilmelidir.

Şeffaf plak tedavilerinde ise plağı temizleme oldukça kolaydır. Plak ağızdan çıkarılıp suyun altında tutarak, diş fırçasıyla hafifçe fırçalayarak temizlenmesi yeterli olacaktır.

Tabi ki ortodontik tedavi süresince ordotonti uzmanınız ağız hijyeninin kontrolünü de gerçekleştirecektir. Ağız hijyeninde bir kötüleşme, bakteri plaklarında bir artış gözlemlendiğinde size ağız gargarası kullanmayı da önerebilecektir. Ortodontik tedavi sırasında ağız hijyeninin korunması  son derece önemlidir.

Ortodonti Tedavisi Ağrılı Mıdır?

Ortodontik tedavi günümüzde tamamen ağrısız bir şekilde yapılmaktadır. Bu durum, esas olarak ortodontik tekniklerin ve özellikle diş telleri için kullanılan malzemelerin geçmişe göre çok daha gelişmiş olmasına bağlıdır.

Tüm deneyimli ortodontistler, dişlerin en az rahatsızlıkla maksimum yer değiştirmesini elde etmek için çok hafif ve sabit kuvvetler kullanma eğilimindedir. Ortodonti hastalarının yaşadığı en yaygın rahatsızlığın aynı anda bir veya birden fazla dişe sabit basınç hissi ile temsil edildiği söylenebilir. Diğer rahatsızlıklar veya ağrılar ise genellikle ortodontik cihazlar gibi yabancı cisimlerin ağız içinde bulunmasından kaynaklanır.

Ortodonti Tedavisinin Fiyatı Nedir?

Ortodonti tedavisi, tercih edilecek diş teli tipine, ortodonti uzmanının deneyimine, dişlerin durumuna, kliğine ve daha birçok farklı etkene göre değişebilir. Örneğin, şeffaf plak fiyatı veya lingual diş teli fiyatı ile şeffaf diş teli fiyatı tamamen farklıdır. Ayrıca ortodonti tedavi fiyatları, tedavide kullanılacak olan malzeme maliyetindeki fiyat artışlarından dolayı da değişkenlik gösterebilir.